Siber Olaylara Müdahale Planı Nasıl Hazırlanır?
Saldırı Anında Hazırlıklı Olmak Hayat Kurtarır
Siber saldırılar kurumların iş sürekliliğini tehdit eden en büyük risklerden biridir. Saldırıların ne zaman ve nasıl geleceği belli olmaz, ancak etkilerini azaltmak mümkündür. Bunu sağlayan en önemli adım ise etkili bir siber olaylara müdahale planı (Incident Response Plan – IRP) hazırlamaktır.
2025 yılı itibarıyla siber olaylara hızlı ve doğru müdahale, şirketlerin dijital güvenlik stratejisinde öncelikli yer tutuyor.
Siber Olaylara Müdahale Planı Nedir?
Bir kurumda gerçekleşebilecek siber güvenlik olaylarına karşı, olayın tespiti, analiz edilmesi, etkisinin azaltılması ve benzer olayların tekrar yaşanmaması için alınacak önlemleri sistematik olarak belirten yazılı bir yol haritasıdır.
Neden Siber Olaylara Müdahale Planı Hazırlamalısınız?
- Olay anında panik ve kaosu önlemek
- Müdahalenin hızlı ve koordineli olmasını sağlamak
- İş kaybını ve maddi zararları minimize etmek
- Yasal yükümlülükleri yerine getirmek
- İtibar kaybını azaltmak
Siber Olaylara Müdahale Planının Temel Adımları
1. Hazırlık (Preparation)
- Siber güvenlik politikalarının oluşturulması
- Güvenlik araçlarının (SIEM, antivirüs, firewall) kurulumu ve güncel tutulması
- Ekiplerin eğitilmesi ve tatbikatların yapılması
- Kritik varlıkların ve yedeklerin belirlenmesi
2. Tespit (Detection & Identification)
- Güvenlik olaylarının anlık izlenmesi
- Anormal aktivitelerin saptanması
- SIEM ve IDS/IPS sistemlerinden gelen uyarıların değerlendirilmesi
- Olayın ciddiyetinin ve kapsamının hızlı belirlenmesi
3. Analiz (Analysis)
- Olayın türü ve kaynağının tespiti
- Etkilenen sistemlerin ve verilerin belirlenmesi
- Saldırının yayılma riskinin değerlendirilmesi
- Delillerin toplanması ve kayıt altına alınması (adli bilişim için)
4. Müdahale (Containment, Eradication & Recovery)
- Olayın yayılmasının engellenmesi (ağ bağlantısının kesilmesi vb.)
- Zararlı yazılımların sistemden temizlenmesi
- Sistemlerin yeniden yapılandırılması ve güvenlik açıklarının kapatılması
- Verilerin yedekten geri yüklenmesi
- Normal operasyonların tekrar başlatılması
5. İyileştirme (Post-Incident Activity)
- Olay sonrası rapor hazırlanması
- Güvenlik açıklarının giderilmesi için önerilerin sunulması
- Ekiplerin eğitilmesi ve süreçlerin güncellenmesi
- Hukuki ve regülasyon bildirimlerinin yapılması
- İletişim stratejisinin uygulanması (müşteri, medya bilgilendirmesi)
Siber Olaylara Müdahale Ekibi Kimlerden Oluşmalı?
- CIO / CISO: Stratejik kararlar
- IT Güvenlik Uzmanları: Teknik müdahale
- Hukuk Danışmanları: Yasal süreç yönetimi
- İletişim/PR Uzmanları: İtibar yönetimi
- İnsan Kaynakları: İç iletişim ve disiplin
- Yönetim Ekibi: Kaynak tahsisi ve koordinasyon
Siber Olaylarda En Çok Yapılan Hatalar
❌ Olayın geç fark edilmesi
❌ Delillerin yok edilmesi veya değiştirilmesi
❌ İletişim eksikliği ve bilgi gizliliği hataları
❌ Müdahalenin plansız yapılması
❌ Olay sonrası analiz ve iyileştirme yapılmaması
Siber Olaylara Müdahale Planı Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Planın yazılı ve kolay erişilebilir olması
- Düzenli olarak güncellenmesi ve tatbikatların yapılması
- Her çalışanın rol ve sorumluluklarının net tanımlanması
- Kritik sistem ve veri envanterinin detaylı tutulması
- Üçüncü taraflarla (bulut sağlayıcı, servis firmaları) iletişim prosedürlerinin belirlenmesi
Teknolojinin Önemi: Olay Müdahale Araçları
- SIEM (Security Information and Event Management): Log toplama ve analiz
- EDR (Endpoint Detection and Response): Uç nokta tespiti ve müdahalesi
- SOAR (Security Orchestration, Automation and Response): Otomatikleştirilmiş müdahale
- Forensic Araçlar: Olay sonrası delil toplama
Hazır Olmak En İyi Savunmadır
Siber saldırılar artarken kurumların yapabileceği en doğru yatırım, iyi hazırlanmış bir siber olaylara müdahale planına sahip olmaktır. 2025 ve sonrasında siber krizlerde hızlı ve etkili müdahale, işin devamını sağlar, maddi ve itibar kayıplarını önler.
“Plan yoksa, zarar büyük olur.”
