Kurumsal Donanım Kiralama mı Satın Alma mı? Hangisi Daha Karlı?

Donanım Satın Alma Nedir?

İşletmelerin dijitalleşme süreciyle birlikte teknolojik altyapı ihtiyacı her geçen gün artıyor. Bu noktada firmaların en çok karşılaştığı kararlardan biri, donanım yatırımlarında satın alma mı yoksa kiralama mı daha mantıklı olur sorusudur. Her iki seçeneğin de avantajları ve dezavantajları bulunmakla birlikte, şirketlerin büyüklüğü, sektörü ve dijital hedefleri bu kararı doğrudan etkiler. Bu yazımızda, kurumsal donanım yatırımlarında kiralama ve satın alma seçeneklerini karşılaştırıyor, hangi durumlarda hangisinin daha avantajlı olduğunu değerlendiriyoruz.

Kurumsal donanım satın alma, firmanın sunucu, switch, firewall, masaüstü bilgisayar gibi BT ekipmanlarını kendi mülkiyetine geçirecek şekilde satın almasıdır. Bu yöntem, genellikle uzun vadeli kullanım planlayan kurumlar tarafından tercih edilir. Satın alınan ekipman, muhasebe kayıtlarında demirbaş olarak yer alır ve amortismana tabi tutulur.

Avantajları:

• Donanım mülkiyeti şirkette olur.
• Uzun vadede maliyet avantajı sağlayabilir.
• Kiralama süresi gibi sınırlamalar yoktur.
• Donanım üzerinde tam kontrol sağlanır.

Dezavantajları:

• Yüksek başlangıç maliyeti gerektirir.
• Bakım ve onarım giderleri firmaya aittir.
• Teknoloji hızla eskidiği için cihazlar kısa sürede demode olabilir.
• Nakit akışını olumsuz etkileyebilir.

Donanım Kiralama Nedir?

Donanım kiralama, şirketlerin belirli bir süre için ihtiyaç duydukları teknolojik ekipmanları dışarıdan kiralayarak kullanmalarıdır. Kiralama süresi genellikle 12 ila 36 ay arasında değişir. Bu yöntem, esnek bütçeli veya geçici projeler yürüten işletmeler için ideal bir çözümdür.

Avantajları:

• Başlangıç maliyeti düşüktür.
• Teknolojik yeniliklere kolay adapte olunur.
• Bakım, destek ve garanti genellikle kiralama şirketi tarafından sağlanır.
• Bütçeleme ve nakit akışı açısından kolaylık sağlar.
• Proje bazlı veya kısa süreli ihtiyaçlara uygundur.

Dezavantajları:

• Uzun vadede toplam maliyet, satın almaya göre daha yüksek olabilir.
• Donanım mülkiyeti firmaya geçmez.
• Kiralama sözleşmeleri bazı esneklikleri kısıtlayabilir.

Hangi Durumda Hangisi Tercih Edilmeli?

Satın Alma Daha Uygun Olduğunda:

• BT altyapısı uzun süre kullanılacaksa
• Kurumun güçlü bir nakit rezervi varsa
• Yıllık bütçeleme sürecinde sermaye harcamasına (CAPEX) öncelik veriliyorsa
• Donanım üzerinde tam kontrol isteniyorsa

Kiralama Daha Uygun Olduğunda:

• Bütçe kısıtlıysa ve operasyonel harcamalar (OPEX) tercih ediliyorsa
• Kısa vadeli proje veya geçici lokasyon için donanım gerekiyorsa
• Hızla değişen teknolojilere kolay adapte olunmak isteniyorsa
• Donanım arızalarıyla uğraşmak yerine dış destek isteniyorsa

Finansal Perspektiften Değerlendirme

Satın alma yöntemi, donanımı amortisman süresi boyunca kullanma amacı taşıdığı için sermaye gideri (CAPEX) olarak değerlendirilir. Kiralama ise operasyonel gider (OPEX) sınıfına girer. Bu, özellikle büyük işletmelerde muhasebesel ve vergi avantajları açısından önem taşır.

Kiralama ile işletmeler her yıl yenilenen, desteklenen ve garanti kapsamındaki cihazlara sahip olurken; satın alma durumunda aynı cihazların yıllık bakım maliyeti, lisans yenilemeleri ve eskime riski maliyeti artırabilir. Özellikle teknoloji hızla gelişirken 3 yıl önce alınan bir sunucunun bugünkü verimliliği yeterli olmayabilir.

Güncel Trendler ve Kurumsal Tercihler

Son yıllarda Türkiye’de ve dünyada birçok kurum, hibrit modelleri tercih ediyor. Yani bazı kritik sistemler için satın alma, bazı geçici ya da değişken projeler için ise kiralama modelleri uygulanıyor. Ayrıca “as-a-service” kavramlarının yaygınlaşmasıyla donanım hizmetlerinin de tıpkı yazılım gibi abonelik modeliyle sunulduğu Device-as-a-Service (DaaS) çözümleri öne çıkıyor.

Kurumsal donanım yatırımlarında satın alma ya da kiralama arasında seçim yaparken, sadece maliyet değil; operasyonel esneklik, büyüme planları, teknoloji takibi ve destek süreçleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Küçük ve orta ölçekli işletmeler genellikle nakit akışlarını korumak adına kiralamayı tercih ederken; büyük işletmeler uzun vadeli kullanım planları doğrultusunda satın alma yöntemine yönelebilir.

Her iki seçeneğin de doğru kullanımı, kurumun teknolojiye erişimini hızlandırır ve rekabet gücünü artırır.